Sosial
“Bir məktəbdə 50 Yusif varsa...” - Gələcək nəsillərə nə ötürürük?
Bu il Azərbaycanda yeni doğulan uşaqlara qoyulan adların ilk 10-luğunu dini adlar təşkil edib. Oğlan adları arasında Yusif, qız adları sırasında isə Zəhra birinci yerdə qərarlaşıb.
Araşdırmalar göstərir ki, ümumilikdə, son beş ildə uşaqlara qoyulan adlar arasında dini mənşəli adlar üstünlük təşkil edib.
"Bəs bu tendensiyaya səbəb nədir? Valideynlər niyə türk mənşəli adlara üstünlük vermirlər?
Məsələ ilə bağlı "Yeni Sabah”a danışan Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun direktoru, akademik Möhsün Nağısoylu bildirib ki, bu tendensiyanın qarşısını almaq mümkün deyil:
"Mənim öz nəvələrim arasında türk adları qoyulan da, dini adlar qoyulan da var. Buna mən qarışa bilmərəm. Amma ən çox sevdiyim və uşaqlara qoyulmağını tövsiyyə etdiyim iki ad var: Tural və Anar. Kitabımda da bunu xüsusi vurğulamışam. Çünki hər ikisi türk mənşəli addır. Cəfər Cabbarlı görün nə qədər ad yaradıb: Sevil, Sevər, Gülüş, Gündüz, Aydın, Oqtay və s. Bu birbaşa milliliklə bağlı olan məsələdir".
Nazirlər Kabineti yanında Terminologiya Komissiyasının sədr müavini, professor Sayalı Sadıqovanın da fikirlərini öyrəndik.
O, eyni adların təkrar-təkrar verilməsinin cəmiyyətdə yeknəsəklik yaratdığını dedi:
"Valideynlər öz arzu və istəklərinə uyğun olan adlar qoyurlar. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti yanında komissiya isə buna nəzarət edir. 2010-cu ildə qəbul olunan qərarda deyilir ki, uşağın cinsinə uyğun gəlməyən, səslənməsi xoş olmayan adların qoyulmasının qarşısı alınsın. Əli və Yusif bu gün ən çox qoyulan adlar arasındadır. Ancaq biz bunun qarşısını ala bilmərik. Amma bu adların çox uşağa qoyulması o qədər də yaxşı hal deyil. Çünki eyni adların təkrar-təkrar verilməsi cəmiyyətdə yeknəsəklik yaradır. Biz istərdik ki, maariflənmə əsasında türk mənşəli adlara üstünlük verilməsinə nail olaq. Əgər bir məktəbdə 50 uşağa Əli adı, Yusif adı verilirsə, bu heç də müsbət hal deyil. Bizim zəngin adlar sistemimiz var və bu adların qoyulması, gələcək nəsillərə çatdırılması çox yaxşı olardı. Mütləq maarifləndirmə işləri aparılmalıdır".
