Yeni yüksək texnologiyalı araşdırma, dünyanın ilk magistral şəbəkəsi ilə əlaqəli və minilliklər boyu Şimali Qvatemala və Meksikanın cənubundakı sıx cəngəlliklər tərəfindən gizlədilən 417 əvvəllər naməlum şəhər də daxil olmaqla, 1000-ə yaxın qədim Maya yaşayış məntəqəsini aşkar edib.

Qvatemalanın FARES antropoloji tədqiqat fondundan LiDAR adlanan tədqiqatlara nəzarət edən qrupun yanvarın 16-da verdiyi açıqlamaya görə, bu təxminən 3000 illik Maya mərkəzlərinin və əlaqəli infrastrukturun ən son kəşfidir.

"MUMtv.az" "Reuters"ə istinadən bildirir ki, tapıntılar ilk dəfə dekabr ayında Ancient Mesoamerica jurnalında dərc edilib.

Yeni müəyyən edilmiş bütün strukturlar ən böyük Maya şəhər dövlətləri meydana gəlməzdən əsrlər əvvəl inşa edilmiş, riyaziyyat və yazı sahəsində böyük insan nailiyyətlərinə səbəb olmuşdur.

LiDAR texnologiyası təyyarələrdən sıx meşəyə işıq impulsları vurmaq üçün istifadə edir ki, bu da tədqiqatçılara bitki örtüyünü soymağa və aşağıda qədim tikililərin xəritəsini çıxarmağa imkan verir.

Tədqiqatçıların fikrincə, son təhlildə aşkar edilən detallar arasında qədim dünyanın ilk geniş daş “magistral və ya super magistrallar” sistemi də var.

İndiyədək 177 kilometrə yaxın geniş yollar aşkar edilib, bəzilərinin eni təqribən 40 metr olub və yerdən beş metrə qədər yüksəlib.

Qvatemalanın şimalındakı Peten cəngəlliyindən Meksikanın cənubundakı Campeche əyalətinə qədər uzanan Cuenca Karstica Mirador-Calakmul tədqiqatının bir hissəsi olaraq, tədqiqatçılar həmçinin piramidaları, top oyun meydançalarını və su anbarları, bəndlər və suvarma kanalları da daxil olmaqla əhəmiyyətli su mühəndisliyini müəyyən etdilər.

"Bu, bütün bu sahədə eyni vaxtda baş verənlərin iqtisadi, siyasi və sosial mürəkkəbliyini göstərir" dedi aparıcı tədqiqatçı Richard Hansen.

Ən son tapıntılar, təxminən eramızdan əvvəl 1000-350-ci illərə aid olan orta və gec preklassik Maya dövrünə aiddir və yaşayış məntəqələrinin çoxunun bu gün El Mirador kimi tanınan metropol tərəfindən idarə olunduğu güman edilir. Bu, sivilizasiyanın klassik zirvəsindən beş əsrdən çox əvvəl idi, onlarla böyük şəhər mərkəzi indiki Meksika və Mərkəzi Amerikada çiçəkləndi.

MUMtv.az
Asiman Əsədsoy