Bu gün bütün ömrünü xalqın yolunda qoyan, 1927-ci ildə Şəkidə anadan olub, ömrü təqiblərdə keçən, "Varlıq", "Çənlibel" təşkilatlarının və milli azadlıq hərəkatının görkəmli simalarından biri Sabir Yanardağın doğum günüdür. O, hələ 1971-ci ildə antisovet əqidəsinə görə partiya biletini təhvil verən bir şəxsdir. Məşhur disidentlərimizdən biridir. ..Düşünürəm ki. onun qəlbinə azadlıq toxumları o hələ uşaq ikən atası tərəfindən səpilib.Belə ki, onun atası Azərbaycan Cümhuriyyəti dövründə ordu zabiti olub.

Sabir Yanardağın tərcümeyi halı haqqında yazamaq istəmirəm. Çünki o, özü bu haqda belə deyirdi: “Mənim tərcümeyi-halım, xarakterim onu ifadə edən canlı fəaliyyətim, sərbəst çıxışlarım və illah da sandıqlara doldurulan qadağan olunmuş əsərlərimdir”.

Mənə görə Sabir Yanardağın adı Müstəqil Azərbaycan tarixində ilk onluqda çəkilməlidir. Ölənə kimi də ailə qurmadı... Əvvəlcə deyirdi ki, millətim azadlığı çıxmayana qədər ailə qurmaram, sonralar isə deyirdi ki , "bütün sizlər mənim "övladlarım" deyilsiniz?"
O, Bakı Dövlət Universitetində təhsil alanda antisovet fəaliyyətinə başlamışdı.. Tələbələr arasında sovet hökuməti əleyhinə söhbətlər edirdi.. Əsasən də danışırmış ki, “Kolxozlar müstəmləkə formasıdır”, “Plan camaatı istismar edir”, “Böyük qardaşlar xırda xalqları istismar edir”, “Biz niyə sizə o qədər məhsul veririk?” və s.

Təbii ki,o zaman bu cür fəaliyyət cəzasız qala bilməzdi...Və tezliklə Sabiri bu açıq təbliğatına görə məsuliyyətə cəlb edirlər. Hətta onu güllələmək, uzun müddətə həbs etmək məsələsini də düşünürdülər. Lakin ilkin məqamda universitetdən xaric edirlər(.

Lakin o,yenə də fəaliyyətindən geri qalmırdı. Və hətda bir dəfə özünü dramaturq "Cəfər Cabbarlı əmi" kimi təqdim edib deyirmiş ki, mən əvvəlcə "İliç buxtası" əsəri yzamışam, indi isə "İliç noxtası" əsərini yazıram. Yazıçılar İttifaqını isə "Yazıçıların "İt- Tufağı" adlandırırdı...

Dediyim kimi Sabir bəy hələ 1971-ci ildə antisovet əqidəsinə görə partiya biletini təhvil verib. Həmin illərdə o, açıq dissident ruhlu xeyli əsərlər yazır: 1)“İctimai taun!”. 2) “Görünən və görünməyən”. 3) “Asif Əfəndiyevə məktub”. 4) “Biz hansı dünyada yaşayırıq?

1973-cü ildə isə Şəkidə böyük xalq qiyamı baş verir. Xalq sovet rejimindən açıq şəkildə narazılığını bildirir. Maraqlıdır ki, üsyanın dinc yolla qarşısını almaq, sakitləşdirmək məqsədi ilə oraya göndərilən ziyalılar arasında Sabir bəy də olub.

Və nəhayət, 80-ci illərdə Xəlil Rza Ulutürk, Əbülfəz Elçibəy, Ənvər Börüsoy, Firudin Ağasıoğlu, Sabir Yanardağ, Məhəmməd Hatəmi Tantəkin, İsfəndiyar Coşğun və digər gənclərin, ziyalıların fəaliyyəti ilə artıq milliyyətçi hərəkatın ikinci - aşkar dövrünə keçid baş tutduğunu görürük. Hesab edirəm ki, elə Sabir Yanardağın da iştirak etdiyi "Varlıq "və "Çənlibel "təşkilatlarının fəaliyyəti sonra başlanan “Meydan” hadisələri üçün təməl rolunu oynadı.

Arxiv materiallarına nəzər yetirəndə Sabir Yanardağın (Sabir İmamverdiyevin) Azərbaycan SSR Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinin sədri Qorelovskiyə yazdığı ərizəsinə razt gəlirik.

Ardı gələn sayımızda...

Baba Allahnəzərov